Zielononóżka kuropatwiana

W okresie powojennym, ta nasza narodowa kurka, nierozerwalnie związana z krajobrazem wsi polskiej, powoli wyparta została z kurników przez obce bardziej wydajniejsze rasy.Ta niezwykle żywotna kura ,która przetrwała dwie wielkie pożogi wojenne, nie poddała się też  chorobom  i drapieżnikom, skazana została na niebyt przez bezsensowne i nieubłagane prawa ekonomii. Ratunkiem dla rasy było objęcie jej oficjalnym  programem ochronnym przez AR w Krakowie i AR w Lublinie. Z racjonalnego punktu widzenia nie jest to najlepsza forma ochrony tej jakże wiejskiej rasy, która powinna tak jak przed wiekami korzystać z zielonych pastwisk, grzebać, kwoczeć i w sposób naturalny wysiadywać i wodzić swoje potomstwo. Takie warunki naturalnego wychowu istnieją tylko na wsi polskiej w małych i dużych gospodarstwach wiejskich a szczególnie w tych parających się agroturystyką. Uważam, że należy w sposób zorganizowany i przemyślany przywrócić ten skarb narodowy polskiej wsi.

Kury tej rasy są znakomicie przystosowane do warunków chowu na wolnych wybiegach, odporne na choroby oraz znoszą jaja o niskim poziomie cholesterolu w żółtku. Istnieje możliwość dalszego obniżania poziomu cholesterolu w żółtku jaja tych kur, przy żywieniu paszami z udziałem odpowiednich mieszanek ziołowych. Kogutki odchowywane do 14 tygodnia życia na zielonych wybiegach, mimo stosunkowo niskiej masy ciała (1200 g), charakteryzuje bardzo smakowite mięso i mało otłuszczona tuszka.

"Polska zielononóżka odznacza się nadzwyczajną nośnością jaj: przeciętnie znosi rocznie 150 - 180 jaj. Młode kury marcowego lęgu , niosą się już z początkiem września..."

Krajowy wzorzec kur rasy

Zielononóżka kuropatwiana

Kura - charakteryzuje się lekką, zgrabną głową o szerokości 32 mm i długości 77,8 mm (długość mierzona jest od kości potylicy do kości dzioba). Oczy żywe, okrągłe, barwy pomarańczowej z ciemniejszą obwódką. Dziób średniej wielkości, silny, lekko zakrzywiony, koloru od kości słoniowej do brązu. Grzebień pojedynczy, stojący, o 6 zębach, koloru od różowego do jasnoczerwonego. Dzwonki czer­wone, małe, zaokrąglone. Zausznice czerwone, podłużne. Policzki słabo owłosione, różowe. Upierzenie głowy kuropatwiane z przewagą żółtego, a sam wierzch głowy ciemniejszy. Szyja prosta, długa o żółtym kuropatwianym upierzeniu, każde pióro wzdłuż stosiny posiada prążek ciemnobrązowy, prawie czarny. Szyja przechodzi w tułów o szerokich plecach, wpisany w prostokąt. Pierś wysunięta do przodu. Średnia długość mostka wynosi 116,2 mm, a kąt piersi 71^o. Ogon zaokrąglony, zadarty lub odchylony, o ciemnych popielatych piórach. Skrzydła przylegające o barwie kuropatwianej. Plecy koloru beżowo-brązowego dropiate, pióra u nasady w części puchowej ciemnopopielate. Pierś w górnej części posiada pióra koloru łososiowego, a w dolnej - puchowej popielate. Lotki I rzędu są ciemno­popielato-szaro-czarne. Lotki II rzędu w górnej części są koloru lotek I rzędu, a w dolnej dropiate, jasnobrązowe z odcieniem ciemno­ popielato-brązowym. Uda mocne, brudno łososiowe, w części puchowej popielate. Skoki jasno-zielonożółte o średniej długość 103 mm, a grubość 9,5 mm, zakończone 4 palcami. Kura znosi jaja o kremowej skorupie. Średnia masa ciała 1700 g. Kura żywa, lecz zrównoważona.

Kogut - posiada głowę średniej wielkości, lekką, o szerokości 36,1 mm i długości 82,9 mm. Oczy żywe, okrągłe lub lekko podłużne, koloru rudo-pomarańczowego. Dziób krótki, silny, od góry szary, przechodzący w kolor kości słoniowej, lekko zakrzywiony. Grzebień duży, pojedynczy, zwisający na prawą stronę, o 9 zębach, barwy czerwonej. Dzwonki duże, gładkie, czerwone. Zausznice średniej wielkości, czerwone. Policzki także czerwone, pokryte nielicznymi piórkami. Upierzenie głowy razem z szyją złoto-pomarańczowe, przy czym głowa jest nieco ciemniejsza. Szyja prosta, średnio krótka, dobrze upierzona. Pojedyncze pióra szyi w górnej swojej części rudo-pomarańczowe, a u nasady barwy ciemnopopielatej. Kołnierz jaskrawej barwy, złocisto-pomarańczowy. Tułów pełny, trójkątny, od strony barkowej i grzbietowej rudo-brązowy z siodłem złocisto-pomarańczowym, grzbiet szeroki, pochylony ku tyłowi. Pierś cofnięta i wydatna. Średnia długość mostka 132,8 mm. Niektóre pióra wzdłuż stosiny po stronie lewej zaznaczone są czarną kreską. W części piersiowej, udowej i na podbrzuszu pióra od spodu są czarno-popielate. Ogon czarny, zadarty, z zielonym połyskiem. Lotki I rzędu czarne, II rzędu również czarne, a od dołu wzdłuż stosiny brzeg piór brązowy. Skrzydła zwięzłe, przylegające, dobrze upierzone. Skoki o długości 125,1 mm i grubości 11,9 mm, mocne, z ostrogami, popielato-zielonożółte o 4 palcach.

Ogólne wrażenie: ptaki mocnej, zwartej budowy, o silnym metaliczno - zielonym połysku piór, spokojne, o masie ciała 2550 g.

Zbigniew Gilarski

Cały artykuł znaleźć można w lutowym numerze "Fauny i Flory" 2/2007.

Fragmenty artykułu opublikowane za zgodą autora.